სსიპ სოფლის მეურნეობის სამეცნიერო-კვლევით ცენტრს, სამუშაო ვიზიტით, ყაზახეთის რესპუბლიკის სოფლის მეურნეობის სამინისტროს აგროსამრეწველო კომპლექსის სახელმწიფო ინსპექციის სახელმწიფო დაწესებულება „რესპუბლიკური მცენარეთა კარანტინის ცენტრის“ ფიტოსანიტარიული რისკის ანალიზისა და ლაბორატორიული ექსპერტიზის განყოფილების წარმომადგენლები ეწვივნენ.ვიზიტის ფარგლებში, სტუმრები სსიპ სოფლის მეურნეობის სამეცნიერო-კვლევითი ცენტრის დირექტორის მოადგილეს ნოდარ ხატიაშვილს, რისკის შეფასების სამსახურის ხელმძღვანელს და სამსახურის სპეციალისტებს შეხვდნენ. ცენტრის წარმომადგენლებმა დელეგაციის წევრებს გააცნეს საქართველოში დანერგილი ფიტოსანიტარიული რისკის ანალიზის სისტემა და მისი პრაქტიკული განხორციელების გამოცდილება, რომელიც საერთაშორისო სტანდარტებსა და თანამედროვე სამეცნიერო მიდგომებს ეფუძნება.ყაზახეთის დელეგაციის წევრები ცენტრის ჯიღაურას ბაზაზეც იმყოფებოდნენ, სადაც მცენარეთა ინტეგრირებული დაცვის კვლევის დეპარტამენტი დაათვალიერეს და მცენარეთა დაცვის ლაბორატორიის მუშაობას, კვლევით მიმართულებებსა და გამოყენებულ მეთოდოლოგიებს გაეცნენ. აღსანიშნავია, რომ, საქართველოში ვიზიტის ფარგლებში, ყაზახი სტუმრები იმყოფებოდნენ სსიპ სურსათის ეროვნულ სააგენტოში და სსიპ სოფლის მეურნეობის სახელმწიფო ლაბორატორიაში, სადაც გაეცნენ ქვეყნის ფიტოსანიტარიული კონტროლისა და ლაბორატორიული კვლევების სისტემას.ვიზიტი მიზნად ისახავდა გამოცდილების გაზიარებას, პროფესიული კავშირების გაღრმავებას და ფიტოსანიტარიული რისკების ანალიზის მიმართულებით სამომავლო თანამშრომლობის შესაძლებლობების განხილვას.

თელავის მუნიციპალიტეტში, სოფელ კურდღელაურის ტერიტორიაზე, შპს „საქართველოს მელიორაცია“ ზემო ალაზნის მაგისტრალური არხის 3775 მეტრი სიგრძის  მონაკვეთის გაწმენდით სამუშაოებს ასრულებს.  მაგისტრალური არხი იწმენდება ხე-ბუჩქნარისა და დაგროვილი დანალექი გრუნტისგან.სამუშაოების დასრულების შემდეგ, სარწყავი წყლის მიწოდება მნიშვნელოვნად გაუმჯობესდება სოფლების - შალაურის, ქვემო ხოდაშენის, წინანდლის, ბუშეტის, ვანთის, აკურის, კახიფრის, ვაჩნაძიანის, კალაურისა და შაშიანის სასოფლო-სამეურნეო სავარგულებზე.საერთო ჯამში, გაწმენდითი ღონისძიებები ხელს შეუწყობს  დაახლოებით 1000 ჰექტრამდე  სასოფლო-სამეურნეო მიწის ფართობის ეფექტიან მორწყვას.პროექტი, რომელსაც შპს „საქართველოს მელიორაცია“ საკუთარი ძალებით ახორციელებს, დეკემბრის ბოლომდე დასრულდება.

სოფლის განვითარების სააგენტოს დირექტორმა ზურაბ გოზალიშვილმა, შიდა ქართლის მხარეში სახელმწიფო რწმუნებულ სიმონ გულედანთან ერთად, ქ. გორში, არასტანდარტული ვაშლის რეალიზაციის  ხელშეწყობის პროგრამის  შედეგები საკოორდინაციო შტაბის წევრებთან და პროგრამაში ჩართულ ხილის გადამმუშავებელი საწარმოების წარმომადგენლებთან  შეხვედრაზე შეაჯამა.„არასტანდარტული ვაშლის მოსავლის რეალიზაციის ხელშეწყობის სახელმწიფო პროგრამის განხორციელების შედეგად მიღებული  ეკონომიკური  შედეგი  აისახება პროგრამის თითოეულ მონაწილეზე, გადამმუშავებელ სექტორზე, ფერმერებზე. მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ არასტანდარტული ვაშლის გადამუშავებით მიღებული კონცენტრატი გადის  ექსპორტზე, ძირითადად,  გერმანიაში“, - განაცხადა სოფლის განვითარების სააგენტოს დირექტორმა ზურაბ გოზალიშვილმა.სახელმწიფო პროგრამაში ჩართულმა  ხილის გადამმუშავებელმა  15-მა საწარმომ  40  ათას ტონაზე მეტი არასტანდარტული ვაშლი ჩაიბარა.შედეგად, ფერმერებმა 12 მლნ ლარზე მეტი შემოსავალი მიიღეს.  სახელმწიფო სუბსიდია  4 მლნ ლარზე მეტია.პროგრამის ფარგლებში, ვაშლს იბარებდა  ხილის გადამმუშავებელი საწარმოები შიდა ქართლის, კახეთის, სამცხე-ჯავახეთის, მცხეთა-მთიანეთის და რაჭა-ლეჩხუმი ქვემო სვანეთის  რეგიონში.სახელმწიფო სუბსიდია გაიცა  პროგრამაში ჩართულ ხილის გადამმუშავებელ  იმ კომპანიებზე, რომლებმაც 2025 წლის 15 დეკემბრამდე, მეხილეობის სფეროში დასაქმებული ფიზიკური პირებისგან 1 კგ არასტანდარტულ ვაშლი არანაკლებ 27 თეთრად შეისყიდეს; სოფლის განვითარების სააგენტო 1 კგ არასტანდარტულ ვაშლზე  10 თეთრის  ოდენობის სუბსიდიას გასცემდა.„არასტანდარტული ვაშლის რეალიზაციის ხელშეწყობის“ სახელმწიფო პროგრამა, მიმდინარე წლის სექტემბრიდან, მოსავლის დაბინავების პროცესში ფერმერთა ხელშეწყობის მიზნით ამოქმედდა. არასტანდარტული ვაშლის ორგანიზებულად ჩაბარების უზრუნველსაყოფად, გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს გადაწყვეტილებით,  ფუნქციონირებდა საკოორდინაციო შტაბი.შემაჯამებელ შეხვედრას სოფლის განვითარების სააგენტოს დირექტორის მოადგილეები გიორგი ავალიანი და გიორგი მაზიაშვილი,გორის მუნიციპალიტეტის მერის პირველი მოადგილე იოსებ მაზმიშვილი და პროგრამის განხორციელებაში ჩართული მხარეები ესწრებოდნენ.

სსიპ ბირთვული და რადიაციული უსაფრთხოების სააგენტოს უფროსმა ნინო უტიაშვილმა საქართველოს პარლამენტის გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსების კომიტეტის სხდომაზე სააგენტოს 2025 წლის საქმიანობის შესახებ ანგარიში წარადგინა.ანგარიშის ფარგლებში, ნინო უტიაშვილმა კომიტეტის წევრებს სააგენტოს მიერ 2025 წელს შემუშავებული კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტები,  განხორციელებული და მიმდინარე სამუშაოები გააცნო.მოხსენებაში განსაკუთრებული ყურადღება დაეთმო ინსპექტირებისა და რეაგირების, ავტორიზაციის, ასევე, რადიოაქტიური და დარიშხანის შემცველი ნარჩენების მართვის მიმართულებით მიმდინარე წელს ჩატარებულ ღონისძიებებს. განხილული იყო როგორც სტატისტიკური მონაცემები, ისე პრაქტიკული საქმიანობის შედეგები და არსებული გამოწვევები.ანგარიშში წარმოდგენილი იყო ატომური ენერგიის საერთაშორისო სააგენტოსთან თანამშრომლობის საკითხები, მათ შორის, 2025 წლის განმავლობაში განხორციელებული საერთაშორისო ღონისძიებები და სამომავლო ნაბიჯები, რომლებიც საერთაშორისო ვალდებულებების შესრულებასა და საუკეთესო პრაქტიკის დანერგვას ემსახურება.ანგარიშის მოსმენის დასრულების შემდეგ, კომიტეტის თავმჯდომარის მხრიდან დაისვა რამდენიმე აქტუალური კითხვა, რომლებზეც ნინო უტიაშვილმა ამომწურავი და დეტალური პასუხები გასცა.კომიტეტის სხდომას გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრის მოადგილეები სოლომონ პავლიაშვილი და ზურაბ ეზუგბაია ესწრებოდნენ.

მიწის მდგრადი მართვისა და მიწათსარგებლობის მონიტორინგის ეროვნული სააგენტოს სასოფლო-სამეურნეო მიწის მართვისა და დაცვის დეპარტამენტის ხელმძღვანელმა პაატა ჭიპაშვილმა, ადგილობრივი ხელისუფლების წარმომადგენლებთან და ფერმერებთან საინფორმაციო შეხვედრა გამართა. შეხვედრაზე ქარსაფარი ზოლების აღდგენა-გაშენების პროცესთან დაკავშირებული აქტუალური თემები განიხილეს.მარნეულის მერმა დაურ ისმაილოვმა ხაზი გაუსვა ქარსაფარი ზოლების აღდგენის მნიშვნელობას და აღნიშნა, რომ ადგილობრივი თვითმმართველობა პროცესს სრულ მხარდაჭერას გაუწევს.ფერმერებმა დეტალური ინფორმაცია მიიღეს ქარსაფრების დანიშნულებაზე, სარგებლიანობაზე და დაგეგმილ აღდგენა-გაშენების პროცესზე. განსაკუთრებული ყურადღება გამახვილდა ნარგავების დაცვის მექანიზმებზე და ამ კუთხით - ქარსაფრების დაცვის არეალში მოქცეული მიწის ნაკვეთების მესაკუთრეთა როლზე.მარნეულის მუნიციპალიტეტში 314.54 ჰექტარი ქარსაფარი ზოლი რეგისტრირებულია საჯარო რეესტრის ეროვნულ სააგენტოში, რაც აღდგენა-გაშენების სამუშაოების დაწყებისთვის მთავარ წინაპირობას წარმოადგენს.

გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს გარემოსდაცვითი ზედამხედველობის დეპარტამენტის კახეთის რეგიონული სამმართველოს თანამშრომლებმა, ბრაკონიერობასთან ბრძოლის ფარგლებში, თელავის მუნიციპალიტეტში უკანონო თევზჭერის ფაქტი გამოავლინეს.სოფელ ნაფარეულის მიმდებარედ, მდინარე ლოპოტაზე  მოქალაქე უკანონო თევზჭერას ელექტროიარაღის გამოყენებით ახდენდა. სამართალდამრღვევს მოპოვებული ჰქონდა ხრამულის სახეობის 4კგ თევზი.ვინაიდან ფაქტი შეიცავს სისხლის სამართლის დანაშაულის ნიშნებს, მასალები, შემდგომი რეაგირების მიზნით, შესაბამის უწყებაში გადაიგზავნა.ელექტროიარაღი მავნე ზემოქმედებას ახდენს არა მხოლოდ თევზზე, არამედ ყველა ცოცხალ ორგანიზმზე წყლის ეკოსისტემაში და საფრთხეს წარმოადგენს ადამიანის სიცოცხლისა და ჯანმრთელობისთვისაც. ელექტროიარაღით უკანონო თევზჭერა პირველივე ჯერზე სისხლის სამართლის პასუხისმგებლობას გულისხმობს. დასჯადია მისი დამზადება, შეძენა, შენახვა, ტარება, გადატანა, გადაზიდვა, გადაგზავნა ან გასაღებაც.ბრაკონიერობის ფაქტების პრევენციის, აღკვეთისა და გამოვლენის მიზნით, დეპარტამენტის ეკიპაჟები ქვეყნის მასშტაბით 24-საათიან, უწყვეტ პატრულირებას ახდენენ. მყისიერი რეაგირება ტარდება სამინისტროს ცხელ ხაზზე (153) შემოსულ თითოეულ შეტყობინებაზეც.

„ხორბლის სახეობათა მრავალფეროვნებით საქართველო უნიკალურია მთელ მსოფლიოში. UNESCO-მ არამატერიალური კულტურული მემკვიდრეობის წარმომადგენლობით ნუსხაში „ქართული ხორბლის კულტურა: ტრადიციები და რიტუალები“ შეიტანა. ამ აღიარებამ კიდევ ერთხელ წარმოაჩინა ქართული აგრარული ცოდნის უწყვეტი, ისტორიული ხაზის მნიშვნელობა“, - განაცხადა გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრმა დავით სონღულაშვილმა UNESCO-ს არამატერიალური კულტურული მემკვიდრეობის წარმომადგენლობით ნუსხაში „ქართული ხორბლის კულტურა: ტრადიციები და რიტუალები“ შეტანის აღსანიშნავად გამართულ ღონისძიებაზე სიტყვით გამოსვლის დროს.მინისტრმა ხაზი გაუსვა იმ ფაქტს, რომ მსოფლიოში დღევანდელი მდგომარეობით აღწერილი ხორბლის 27 კულტურული და ველური სახეობიდან - 14 საქართველოშია აღმოჩენილი, რომელთაგან 5 ენდემურ ჯიშს წარმოადგენს.„თითოეული ჩვენგანისთვის ნამდვილად საამაყო ფაქტია, რომ ღვინის წარმოების 8000 წლოვან უწყვეტ ტრადიციას გვერდი დაუმშვენა ხორბლის კულტურამ და მასთან დაკავშირებულმა რიტუალებმა. ალბათ ცალკე უნდა ვისაუბროთ მკისა და მოსავლის აღება-დაბინავების უნიკალური მეთოდების შესახებ. იქნება ეს შნაკვით მკა, ალოობა თუ გალეწვა; შემდგომ კი, მოსავლის დაბინავება ბეღელებში, ხაროებსა და მიწის ორმოებში. რაც შეეხება პურის ცხობის ტრადიციას, თავისი განსაკუთრებულობითა და მრავალფეროვნებით, შეიძლება ითქვას, რომ ცოცხალი და მოქმედი გასტრონომიული მუზეუმია.მინდა ხაზი გავუსვა, რომ გარდა იმ სამუშაოსი, რომელიც UNESCO-სთან ერთად ვაწარმოეთ, სამინისტრო, წლების განმავლობაში, FAO-სთან ერთად მუშაობდა ქართული ხორბლის სერტიფიცირების სისტემის დახვეწაზე, ეროვნული კატალოგის შექმნასა და გენეტიკურ ბანკზე. ამ თანამშრომლობამ, ერთი მხრივ, ფერმერებს მისცა საშუალება, სტანდარტებით დაცული სათესლე მასალა ჰქონოდათ და, მეორე მხრივ, ბაზარი დაცული ყოფილიყო ფალსიფიცირებული პროდუქციისგან. ცალკე აღსანიშნავია, სამინისტროს სამეცნიერო-კვლევითი ცენტრის დიდი ძალისხმევა ქართული ხორბლის, სიმინდისა და ლობიოს 210 უნიკალური ნიმუშის, ნორვეგიის სვალბარდის გლობალური თესლის საცავში განთავსებასთან დაკავშირებით.დღეს ყველა ამ პროცესის შედეგს ვხედავთ. დღეს მთელი მსოფლიო აღიარებს, რომ ქართული ხორბალი  არა მხოლოდ ჯიშური მრავალფეროვნებით, არამედ  ხარისხობრივად მნიშვნელოვანი თვისებებით გამოირჩევა. შესაბამისად, საქართველოს შეუძლია თანამედროვე სამყაროში განსაკუთრებული სიტყვა თქვას იმ გენეტიკური რესურსით, რომელიც გვაქვს. ჩვენთვის ეს ეროვნული სიამაყეა, ჩვენი განსაკუთრებული წვლილია მსოფლიო ცივილიზაციის ჩამოყალიბების საქმეში“, - განაცხადა დავით სონღულაშვილმა.გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრმა, სიტყვის დასასრულს, მადლობა გადაუხადა ყველა ჩართულ მხარეს, ვინც უდიდესი შრომით და ცოდნით უზრუნველყო ამ ისტორიული დღის შექმნა.

საქართველოს მყარი ნარჩენების მართვის კომპანიის წარმომადგენლებმა ქალაქ ზუგდიდისა და ქალაქ ფოთის სკოლის მოსწავლეებსა და პროფესიული კოლეჯის სტუდენტებს ქაღალდისა და მუყაოს საყოფაცხოვრებო ნარჩენებისგან განცალკევებულად შეგროვების საპილოტე პროექტი გააცნეს.მოსწავლეები და სტუდენტები ქაღალდისა და მუყაოს სეპარირების საწარმოშიც იმყოფებოდნენ,  სადაც მუშაობის პროცესს გაეცნენ.საქართველოს მყარი ნარჩენების მართვის კომპანია,  გერმანიის რეკონსტრუქციის საკრედიტო ბანკის (KfW) ფინანსური მხარდაჭერით, სამეგრელოსა და კახეთის რეგიონებში, „მყარი ნარჩენების ინტეგრირებული მართვის პროგრამა 2“-ს ახორციელებს. პროგრამის ფარგლებში, 2023 წლის აპრილში, ზუგდიდის მუნიციპალიტეტში ქაღალდისა და მუყაოს განცალკევებული შეგროვების საპილოტე პროექტი დაიწყო. აღნიშნული პროექტის განხორციელებისათვის, მუნიციპალიტეტს გადაეცა ქაღალდისა და მუყაოს შესაგროვებელი 1,100 ლიტრიანი კონტეინერები, ნარჩენების შესაგროვებელი სპეციალური მანქანა, ქაღალდის და მუყაოს კომპაქტირებისთვის საჭირო ტექნიკა, ე.წ. „პრესი” და მექანიკური დამტვირთველი/ამწე. მომავალი წლიდან, ზუგდიდის მუნიციპალიტეტს დამატებით სპეციალური ტექნიკა და კონტეინერები გადაეცემა; საპილოტე პროექტი დაიწყება ფოთშიც.ზუგდიდის მუნიციპალიტეტის მიერ, გასული წლის განმავლობაში, განცალკევებულად, 240 ტონა ქაღალდი და მუყაო შეგროვდა, რომელსაც საქართველოში მომუშავე საწარმოები ნედლეულად გადაამუშავებენ, რის შედეგადაც მუყაოს ახალი ყუთები დამზადდება.

საფრანგეთის ქალაქ სტრასბურგში, 8-12 დეკემბერს,  ევროპის საბჭოს ევროპის ველური ბუნებისა და ბუნებრივი ჰაბიტატების დაცვის შესახებ კონვენციის (ბერნის კონვენცია) მუდმივმოქმედი კომიტეტის 45-ე სხდომა გაიმართა.სხდომის მონაწილეებმა ბიუროს და კომიტეტის თავმჯდომარედ საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს სატყეო დეპარტამენტის უფროსი კარლო ამირგულაშვილი აირჩიეს. აღსანიშნავია, რომ კარლო ამირგულაშვილი ბიუროს ვიცე-თავმჯდომარის პოზიციაზე 2021 წლიდან მუშაობდა.ბერნის კონვენცია გარემოს დაცვის სფეროში ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი საერთაშორისო შეთანხმებაა. შესაბამისად, აღნიშნულ პოზიციაზე საქართველოს წარმომადგენლის დანიშვნა ხელს შეუწყობს საქართველოს აქტიურ წარმოჩენას ევროპის კავშირის სტრუქტურებში, საქართველო-ევროკავშირს შორის ასოცირების შეთანხმებით აღებული ვალდებულების ეფექტიან შესრულებას, საქართველოში კონვენციის დანერგვასა და გარემოსდაცვითი პოლიტიკის ეფექტიან განხორციელებას.მნიშვნელოვანია, რომ კონვენციის დანერგვის უზრუნველყოფის მიზნით, საქართველოში ზურმუხტის ქსელი შეიქმნა. 2023 წლის მდგომარეობით, საქართველოში, ზურმუხტის ქსელის  ფართობი 1 307 501 ჰექტარს შეადგენს და 66 ტერიტორიისგან შედგება. ამ ეტაპზე, მიმდინარეობს ზურმუხტის ქსელის ტერიტორიების მართვის გეგმების შემუშავება.

გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრის პირველი მოადგილე ნინო თანდილაშვილი გაეროს გარემოსდაცვითი ასამბლეის მერვე სესიის (UNEA-8) ვიცე-პრეზიდენტად, აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნების წარმომადგენლად მეორე ვადით ერთხმად აირჩიეს. გადაწყვეტილება კენიის რესპუბლიკაში მიმდინარე UNEA-7-ის ფარგლებში მიიღეს.„ჩემთვის დიდი პატივია, საქართველოს სახელით მეორე ვადით არჩეული ვიყო გაეროს უმაღლეს პლატფორმაზე, რომელიც გლობალურ დონეზე განსაზღვრავს გარემოს დაცვის დღის წესრიგს. ვიცე-პრეზიდენტის რანგში, ჩემი ქვეყნისა და რეგიონის სახელით მაქსიმუმს გავაკეთებ, რათა გაეროს უმაღლეს პლატფორმაზე ისმოდეს ის პრიორიტეტები, რაც ჩვენ გაგვაჩნია გარემოს დაცვის და ეკოსისტემების მდგრადი მართვის მიმართულებით”, - განაცხადა მინისტრის პირველმა მოადგილე ნინო თანდილაშვილმა.გაეროს გარემოსდაცვითი ასამბლეის მეშვიდე სესიის (UNEA-7) ფარგლებში, რომელიც კენიის რესპუბლიკაში, ქ. ნაირობიში გაიმართა, გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრის პირველი მოადგილე ნინო თანდილაშვილი UNEA-7-ის ვიცე-პრეზიდენტის რანგში ასამბლეის პლენარულ სესიებს თავმჯდომარეობდა.ნინო თანდილაშვილმა მონაწილეობა მიიღო სხვადასხვა პანელურ დისკუსიასა და კომიტეტების საქმიანობაში.